Rotterdam heeft een rijke historie en die is uiteraard onuitputtelijk. Iedere dag opnieuw wordt het verleden aangevuld met tal van kleine feiten. Via beeld en tekst voegen zij iets toe aan onze gemeenschappelijke (contemporaine) geschiedenis. Journalisthistoricus Joris Boddaert beschrijft iedere zondag in deze rubriek een Rotterdamse foto. Meestal is het fotografisch beeld onbekend en van langer geleden.
Reacties: [email protected]

Buurtkruidenier

Bij mijn vriend Arno Snoek (1970) die al tien jaar lang de mooiste (lees: meest interessante) boekenzaak van 010 runt, scoorde ik onlangs voor slechts 25 euro “Mensen in Rotterdam’, een fraai fotoboek. Snoek zetelt aan de Meent, vlakbij de Coolsingel. Arno is zeer erudiet, en gespecialiseerd in Rotterdam-boeken. Daarnaast bezit hij veel antiquarische boeken. Helaas zijn die wegens ruimtegebrek niet zichtbaar.

Het bewuste fotoboek (20 x 40 cm) bevat 140 zwart-wit foto’s van fotograaf Helmuth Tjemmes (1943). Hij is duidelijk geïnteresseerd in mensen, want wij zien geen enkele print zonder ‘den mensch’. Al het beeldmateriaal is afkomstig uit de jaren zestig, en dat is juist de charme van het boek. Wij zien klanten van een kop erwtensoep genieten bij de HEMA (Beursplein) anno 1961. Blijkens een reclamebord voor slechts 35 cent. De foto toont propvolle counters (warm en koud buffet). Een dienstplichtige militair die uit het open raam van de trein hangt. Plek: Centraal Station. Zijn geliefde wuift hem uit vanaf het perron. Een prijsfoto! Marktlui aan de Binnenrotte in 1963. De zware pijlers van het luchtspoorviaduct werken als een tijdmachine.

Absoluut de mooiste foto (1961) uit het boek toont een groepje bewoners staande voor een buurtkruidenier. De winkel is gevestigd aan de Zwarte Paardenstraat 64a. De eigenaar was toen M.C. Ruysbroek. Wij zien, naar het lijkt, een echtpaar met twee dochters. Voor hen staan drie jochies uit de buurt. Een vierde zit op de stoep. Eentje was kennelijk te laat voor de fotosessie en staat met een lange stok ruim een meter opzij. Het mooist is het meisje van pakweg vier of vijf jaar die in haar mooie jurk verlegen voor de deur staat van de naaste buur.

‘Tijdelijk. Tweede pak Persil ½ prijs’ vermeldt de poster, geplakt op de etalageruit. Zoals de twintig pakken van het wasmiddel gestapeld staan, fantastisch! Radion, Omo, Zebralin, het was in de buurtsuper allemaal te koop. Het was vast spic en span in tal van Zw. P-huisjes.

De foto vertedert en bij het zien besef je dat je getuige bent van een intiem onderonsje van zestig jaar geleden, in een split-second vastgelegd door Helmuth Tjemmes. Ik heb hem wel eens ontmoet. Een aimabele, eenvoudige man zonder opsmuk. Hij vertrouwt het oog van zijn camera en hij klikt op het juiste moment. Het boek is een uitgave van de zo bekende uitgeverij Donker. Jos Exler, weduwe van Willem Donker, toont zich een waardig en ook vaardig opvolgster!